Czas przyszły

Czas przyszły

Czas przyszły w języku karaimskim służy przede wszystkim do wyrażania zdarzeń w przyszłości. Oprócz tego używa się go, gdy mowa jest o czynnościach ponadczasowych (często pojawiających się np. w przysłowiach).

Wykładnikiem czasu przyszłego w formach niezaprzeczonych jest -r, który jest dodawany do tematów samogłoskowych — w obu dialektach. Po spółgłoskach -r otrzymuje samogłoskę, która się różni w zależności od ilości sylab tematu: sufiksy karT. -ar ~ -´ar dodawane są do tematów jednosylabowych, -yr ~ -ir ~ -ur -´ur zaś do tematów wielosylabowych. Istnieje jednak grupa dziewięciu czasowników, które stanowią wyjątek od tej reguły. Są to czasowniki jednosylabowe, do których dołączane są sufiksy z drugiej z wyżej wspomnianych grup: karT. ajt- ‘mówić’, ał- ‘brać’, bar- ‘iść’, er- ‘dawać’, i- ‘wiedzieć, znać’, boł- ‘być’, kajt- ‘wracać’, kał- ‘zostawać’ i ḱe ‘przychodzić’.

Zestaw końcówek osobowych jest prawie taki sam jak w przypadku czasu teraźniejszego, z tym wyjątkiem, że w czasownikach niezaprzeczonych 3. osoby liczby pojedynczej końcówką osobową jest morfem zerowy (brak sufiksu mówi o tym, że mowa o 3. osobie liczby pojedynczej) zamiast -dyr, w 3. osobie liczby mnogiej zaś występuje karT. -łar ~ -ar w miejsce -dyrłar.
 

Akcent w formach twierdzących pada na sylabę stojącą przed końcówką osobową; w przypadku tematu spółgłoskowego akcent pada więc na wykładnik czasu przyszłego, w tematach samogłoskowych zaś na ostatnią zgłoskę tematu. Wyjątkiem są formy 3.pl., w których akcent pada na ostatnią sylabę wyrazu.
Paradygmat koniugacyjny wygląda następująco:

Przykładowa odmiana czasowników nieregularnych:

Aby wyrazić istnienie czegoś w czasie przyszłym, używa się czasownika karT. boł- ‘być’, np. karT. šaharda bołurmyn ‘będę w mieście’. Czasownika tego używa się również do wyrażenia orzeczenia imiennego, np. karT. muzhuł bołur ‘będzie smutny’.