Krok 1 z 6

Orzeczenie imienne w czasie teraźniejszym

W języku zachodniokaraimskim istnieją trzy sposoby wyrażenia orzeczenia imiennego w czasie teraźniejszym.

Dodanie sufiksów orzeczenia imiennego (sufiksów predykatywnych) do rzeczowników czy przymiotników jest najczęstszym ze sposobów wyrażania pojęcia ‘być czymś, być kimś, być jakimś’ w języku karaimskim, np. ata ‘ojciec’ + -myn ‘sufiks orzeczenia imiennego czasu teraźniejszego 1. os. liczby pojedynczej’ ⟶ atamyn ‘jestem ojcem’. Mechanizm jest więc podobny jak w przypadku języka polskiego, w którym, dołączając końcówki fleksyjne do przymiotników, mamy możliwość tworzenia form typu  mądryś ‘jesteś mądry’, mądrzyśmy ‘jesteśmy mądrzy’ itd.

Podobnie do czasownikowych końcówek osobowych, sufiksy predykatywne również mogą ulec skróceniu, ale w tym przypadku tylko te 3. osoby obu liczb.



Sufiksy te zajmują pozycję końcową w wyrazie; po nich nie może już stać żaden inny sufiks. W obu dialektach zdarza się, że sufiksy orzeczenia imiennego w wyniku wpływu słowiańskiego zastępowane są wyrazem bar ‘istnieje, jest’ (zob. rozdział 8). Jest to wynik wymiennego użycia wyrazów oznaczających ‘istnieć’ i ‘być’, zwykle wyraźniej rozdzielonych w językach turkijskich niż w językach słowiańskich. Wyrażenie Jestem Karaimem można więc w języku zachodniokaraimskim oprócz karT. karajmyn wyrazić zwrotami typu karT. (ḿeń) karaj barmyn ‘jestem Karaimem’. Wyraz bar przyjmuje te same końcówki osobowe, których używamy do tworzenia czasu teraźniejszego.