Krok 1 z 2

Ortografia

Pismo łacińskie stało się powszechnie używane przez Karaimów w okresie międzywojennym. Wcześniej używano pisma hebrajskiego i cyrylickiego. Ortografia międzywojenna była oparta na polskiej grafii (ch, cz, ć, dz, dź, ł, ń, sz, ś, w, y, ż, ź) uzupełnionej o kilka znaków specjalnych (ö, ü, ť, ď). Po przemianach na początku lat 90., na Litwie pojawiła się również ortografia oparta częściowo na litewskiej ortografii (č, ė, š, v, ž) z zachowaniem kilku polskich znaków i zasad ortograficznych (ch, ń, ś, ź oraz użycie i dla zmiękczenia spółgłoski przed samogłoską, które jest stosowane również w litewskiej ortografii, lecz należy to tam traktować jako wpływ polski) oraz znaków specjalnych (ľ, ö, ü, ť, ď). Równolegle z tym zapisem używana jest jednak tradycyjna ortografia oparta w całości na polskiej grafii.

Pisownia oparta na piśmie łacińskim nigdy nie była spójna. Największy kłopot sprawiało zapisywanie spółgłosek miękkich, w wyniku czego powstało kilka systemów ich zapisywania, częściowo używanych w tym samym okresie. W skrócie można je przedstawić następująco:

a) Podobnie jak w języku polskim czy litewskim, najczęściej używano samogłoski i dla oznaczenia spółgłoski miękkiej stojącej przed samogłoską, a zmiękczenia przed samogłoską i nie notowano. W dialekcie północnym przed spółgłoską oznaczano zmiękczenie , , ń, , ś i ź.

b) Znajdziemy również takie prace z okresu międzywojennego, w których zmiękczenie było zaznaczane apostrofem lub, w przypadku ć, ń, ś i ź, polską literą, i to nie tylko w pozycji przed spółgłoską, ale w każdej pozycji — oprócz pozycji przed i. Co ciekawe, w dialekcie północnym palatalizację głosek zapisywanych polskimi dwuznakami ‹cz› i ‹sz› niekiedy zaznaczano akutem (kreseczką pochyloną w prawo) na drugiej literze albo apostrofem po literze, a więc w dialekcie północnym bywało zapisywane jako ‹cź› lub ‹cz’› (np. w pierwszych dwóch tomach Karaj Awazy).